قرار گرفتن نام اهل بیت علیهم السلام در کنار نام پیامبر صلی الله علیه و آله

 روایات متواتر با اسناد صحیح در کتابهای معتبر اهل سنت، صحیح بخاری، صحیح مسلم و سنن ترمذی

 شأن نزول: «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ‏ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیما»: احزاب/56

 برخی صحابه از پیامبرd پرسیدند: ای رسول‌خداd! ما تسلیم بر شما را می دانیم، اما کیف الصلا? علیک؟

 پیامبر پاسخ دادند: «قولوا: اللهم صل علی محمد و علی آل محمد کما صلیت علی ابراهیم انک حمید مجید و بارک علی محمد کما بارکت علی ابراهیم انک حمید مجید». سنن ترمذی، ج2، ص 212.

 نکته: برخی روایات بیان داشته اند:پیامبر امت را از صلوات ابتر و ناقص برحذر داشته اند که در آن «آل محمد» ذکر نشود. (هیتمی، الطواعق المحرق?، ص 234.

 در قرآن برای هیچکدام از انبیا صلوات نیامده و تنها سلام آمده.

 راز صلوات: جایگاه ویژه اهل بیت در حفظ حقایق توحید ابراهیمی    بهمین دلیل نام پیامبرd کنار حضرت ابراهیمj  آمده است.

 نام‌های گوناگون اهل بیتD در قرآن  هر نام دلالت بر شأنی از شئون اهل بیت

 اهل البیت: احزاب /33

 ذی القربی: انفال/42، حشر/7

 اهل الذکر: نحل/44

 الذین اصطفینا من عبادنا: فاطر/33

 اولی الامر: نساء /59

 آل ابراهیم: ال عمران /32، نساء/59

 صادقین: توبه /119

 من عنده علم الکتاب: رعد/43

 

 نظام مندی و مجموع نگری در نام‌ها: چینش نام‌های اهل بیتD در قرآن به شکل منطقی

 1. آل ابراهیم: سلسله‌ای از دودمان حضرت ابراهیم که از ناحیه‌ی خدا برگزیده شده‌اند: «إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى‏ آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمین‏» آل‌عمران/33.      اول: گزینش دو پیامبر (حضرت آدم و نوح) دوم: گزینش دو خاندان (آل ابراهیم و آل عمران)

 2. اهدای کتاب و حکمت در خصوص آل ابراهیم: « فَقَدْ آتَیْنا آلَ‏ إِبْراهیمَ‏ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ آتَیْناهُمْ مُلْکاً عَظیما»: نساء/54

 3. وراثت کتاب به آل ابراهیم (که برگزیده‌اند): «ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا»: فاطر/32

 4. قرار دادن قرآن در سینه‌ی آنان با عنوان «اوتوالعلم»: «بَلْ هُوَ آیاتٌ بَیِّناتٌ فی‏ صُدُورِ الَّذینَ‏ أُوتُوا الْعِلْمَ وَ ما یَجْحَدُ بِآیاتِنا إِلاَّ الظَّالِمُونَ»: عنکبوت/49

 5. ودیعه گذاشتن علم کتاب نزد ایشان، همردیف خدا در گواهی رسالت: «وَ یَقُولُ الَّذینَ کَفَرُوا لَسْتَ‏ مُرْسَلاً قُلْ کَفى‏ بِاللَّهِ شَهیداً بَیْنی‏ وَ بَیْنَکُمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ»: رعد/43

 6. مرجعیت اهل بیت با عنوان  «اهل الذکر» و فراخواندن دیگران از علوم ایشان: «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ (43) بِالْبَیِّناتِ وَ الزُّبُر»: نحل / 43 ـ 44

 7. صادقین: تمام وجود ایشان از منش، اندیشه، اعتقاد و رفتار آنان جز صدق نیست. دعوت همگانی از پیروی از ایشان

 «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ کُونُوا مَعَ‏ الصَّادِقین‏»: توبه/119 (با کسانی باشید که در «منش و باور و ...» راستگویند.

 8. آنان را با اراده ویژه خود تطهیر کرد. احزاب/33

 9. حق ولایت، اطاعت مطلق و حقوق مالی مقرر نمود و آنان را همردیف خود و پیامبرش قرار داد.       

                راه نجات تنها در گرو شناخت و پیروی از آنان است.

•  نکته: در روایات نیز نامهایی برای اهل بیت آمده: کشتی نوح، ثقل قرآن، ستارگان آسمان و ... ، نشناختن امام = مرگ جاهلی

 حق خداوند متعال = بالاصال? و بالذات

 حقوق پیامبر و اهل بیت = بالتبع و بالعرض

 حق خمس اهل بیت: «وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ‏ مِنْ شَیْ‏ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبى‏»: انفال/41

 قرار گرفتن سهم پیامبر و ذی القربی(اهل بیت) در کنار سهم خدا   سخن امام رضاj: سهم ذی القربی را با سهم خود و پیامبرش کنار هم قرار داد.

 سهم فیء: «ما أَفاءَ اللَّهُ عَلى‏ رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرى‏ فَلِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبى‏»: حشر/7

 قال الرضاعلیه السلام : «وَ کَذَلِکَ الْفَیْ‏ءُ مَا رَضِیَهُ‏ لِنَفْسِهِ‏ وَ لِنَبِیِّهِd رَضِیَهُ لِذِی الْقُرْبَى کَمَا جَازَ لَهُمْ فِی الْغَنِیمَةِ فَبَدَأَ بِنَفْسِهِ ثُمَّ بِرَسُولِهِ d ثُمَّ بِهِمْ وَ قَرَنَ سَهْمَهُمْ بِسَهْمِ اللَّهِ وَ سَهْمِ رَسُولِهِ d ‏» تحف العقول، ص 457. عیون اخبار الرضا، ج1، ص 239.

 

 حق اطاعت و ولایت اهل بیت علیهم السلام

 قال الرضا علیه السلام: «وَ کَذَلِکَ فِی الطَّاعَةِ قَالَ عَزَّ وَ جَلَّ- یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ‏ فَبَدَأَ بِنَفْسِهِ‏ ثُمَّ بِرَسُولِهِd ثُمَّ بِأَهْلِ بَیْتِهِ وَ کَذَلِکَ آیَةُ الْوَلَایَةِ- إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا فَجَعَلَ وَلَایَتَهُمْ مَعَ طَاعَةِ الرَّسُولِ مَقْرُونَةً بِطَاعَتِهِ کَمَا جَعَلَ سَهْمَهُ مَعَ سَهْمِ الرَّسُولِ مَقْرُوناً بِأَسْهُمِهِمْ فِی الْغَنِیمَةِ وَ الْفَیْ‏ء». تحف العقول، ص 457. عیون اخبار الرضا، ج1، ص 239.

 در ادامه: پرده برداری از عظمت این نعمت: «فَتَبَارَکَ اللَّهُ مَا أَعْظَمَ نِعْمَتَهُ عَلَى أَهْلِ هَذَا الْبَیْت‏»

 ادامه: « فَلَمَّا جَاءَتْ قِصَّةُ الصَّدَقَةِ نَزَّهَ نَفْسَهُ عَزَّ ذِکْرُهُ وَ نَزَّهَ رَسُولَهُd وَ نَزَّهَ أَهْلَ بَیْتِهِ عَنْهَا فَقَالَ‏ إِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ وَ الْمَساکِینِ وَ الْعامِلِینَ عَلَیْها وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِی الرِّقابِ وَ الْغارِمِینَ‏ وَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ ابْنِ السَّبِیل فَرِیضَةً مِنَ اللَّهِ‏» فَهَلْ تَجِدُ فِی شَیْ‏ءٍ مِنْ ذَلِکَ أَنَّهُ جَعَلَ لِنَفْسِهِ سَهْماً أَوْ لِرَسُولِهِ d أَوْ لِذِی الْقُرْبَى؟ لِأَنَّهُ لَمَّا نَزَّهَهُمْ عَنِ الصَّدَقَةِ نَزَّهَ نَفْسَهُ وَ نَزَّهَ رَسُولَهُ وَ نَزَّهَ أَهْلَ بَیْتِهِ، لَا بَلْ حَرَّمَ عَلَیْهِمْ لِأَنَّ الصَّدَقَةَ مُحَرَّمَةٌ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ هِیَ أَوْسَاخُ النَّاسِ لَا تَحِلُّ لَهُمْ لِأَنَّهُمْ طُهِّرُوا مِنْ کُلِّ دَنَسٍ وَ وَسَخٍ فَلَمَّا طَهَّرَهُمْ وَ اصْطَفَاهُمْ رَضِیَ لَهُمْ مَا رَضِیَ لِنَفْسِهِ وَ کَرِهَ لَهُمْ مَا کَرِهَ لِنَفْسِه‏‏»